Soru: Velayet-i suğra, velayet-i vusta

Velayet-i suğra, velayet-i vusta ve velayet-i kübra birbiri peşi sıra gelen mertebeler midir?  Velayet-i suğranın kutbiyete, vustanın gavsiyete, kübranın ferdiyete baktığı doğru mudur?  Makam-ı ferdiyet salt velayet-i kübraya ait bir mazhariyet midir?

Cevap: Bu velayet makamları birbirini takib eden mertebeler değildir. Yani velayet-i kübra için velayet-i suğra ve velayet-i vusta mertebelerini kat etmek şart değildir. Vehbi olarak  bir anda en üst makama çıkmak mümkün.

Velayet makamlarının kutbiyet, gavsiyet ve ferdiyet gibi karşılıkları olduğu şeklinde kayda ben rastlamadım… Bunlar ayrı ayrı sınıflandırmalardır. Bunlar iç içe de olabilir.

Kutbiyet daha çok irşad makamındadır. Belirli bir saha ve belirli bir konuda ağırlığı olan bir velayettir.  İrşad için o sahada müsaadesi önemlidir.

Gavs daha çok Kur’an-ı Kerim’in gizli hazinelerini keşf eden evliyadır.  Kutup ve gavs her üç velayette de olabilir. Ancak ferdiyet velayet-i kübraya mahsustur. Çünkü o bütün nurunu Kur’an’dan ve Peygamberimizden (asm) almaktadır. Bu da velayet-i kübra ile mümkündür. Bu makamda yapılan tasarrufta yanılma ve hata payı yoktur.

Eğer kutbiyet ve gavsiyet o zamanın gereği ve şartları olarak velayet-i suğra ve vustada ise hata mümkün, Kambur hikayesinde olduğu gibi…